Het omstandereffect – over geweld, intimidatie en macht

by | Apr 28, 2022 | Persoonlijk | 4 comments

Ik ben een jaar of veertien en we hebben thuis een gast bij het avondeten. Mijn vader – directeur bij de plaatselijke dorpsbank – heeft de hele dag overleg met een collega en ’s avonds eten ze bij ons mee aan tafel. 

De twee mannen zitten met hun gladde overhemden en stropdassen aan de gezamenlijk maaltijd. 

Ze hebben het hoogste woord met naast hun borden twee glazen sherry. 

Mijn vaders collega kondigt grinnikend aan dat hij een mop gaat vertellen,

Mijn zusje en ik eten met stille happen door terwijl we wensen onzichtbaar te zijn. 

De mop gaat over sneeuwwitje en de zeven dwergen, alleen heet sneeuwwitje in het verhaal anders – ze heet To. Hoe de mop begint weet ik niet meer, het einde des te beter.

Mijn vaders collega vertelt lachend dat To zoek is en dat de dwergen zingend aanlopen vanuit het bos. Op de melodie van “Hij is een hondenlul” laat hij horen wat de dwergen zongen: “Wij hebben to-verkracht, wij hebben to-verkracht…”

De mannen bulderen van het lachen en nemen nog een slok sherry. 

Ik had gehoopt dat onze dochters tegenwoordig beter beschermd zouden zijn

Verkrachting is geen kwajongensstreek

Lachen om geweld vanuit een positie van macht is ook geen kwajongensstreek. 

Laten we luisteren naar jurist Anniek de Ruijter van Bureau Clara Wichman. Zij heeft het over het omstandereffect en zegt: “In plaats van te lachen hadden de andere tafelgasten een norm kunnen stellen. Bij seksisme en intimidatie is de belangrijkste variabele de reactie van de omgeving. Eén persoon kan het verschil maken voor de rest van de groep door in te grijpen. Want die neemt de rest mee.” 

Laten we ons uitspreken tegen geweld en intimidatie. Juist de mensen die in dezelfde machtspositie zitten.

Laten we de omstanders zijn die een situatie beter maken.

Sandra de Jong

Sandra de Jong

Je las een blog van Sandra de Jong; merkstrateeg, schrijfdocent en marketingcoach

Hulp bij jouw marketing, positionering en schrijven?

4 Comments

  1. Mendy Bosch

    Ik hoop dat als ik ooit de omstander ben, ik de tegenwoordigheid van geest heb om adequaat te reageren.

    Reply
    • Sandra de Jong

      Ja, wat door het intimiderende nog heus niet gemakkelijk is. Maar op z’n minst niet mee lachen en proberen iets te zeggen. Al denk je daarna vast dat je iets beters had kunnen zeggen – laten we het proberen. Voorál degenen die in een gelijke positie van macht zitten. Want daarin zit een groot verschil.
      Dankjewel Mendy.

      Reply
  2. Jan Kamphuis

    Goed bezig Sandra!
    Ik zit in eenzelfde flow: Anders denken en doen…
    En boven alles: Blijf jezelf, er zijn al zo veel anderen.

    Reply
    • Sandra

      Dankjewel Jan en zet ‘m op :~)

      Reply

Submit a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *