Lang geleden werkte ik bij een organisatie waar de algemeen directeur zijn geschreven zinnen zelden met maar één punt afsloot. Hij eindigde een regel liever met minstens vier.
Joyce stuurde me gisteren de verkoopcijfers….
Volgende week heb ik dat verslag denk ik wel af……
Ik vraag me af of dat wel nodig is..…..
Die serie puntjes aan het einde van zijn zinnen, zorgden elke keer voor een suggestieve veelbetekenende onduidelijkheid.
Als lezer voelde je de strekking wel ongeveer, maar je wist nooit écht zeker wat hij met die onschuldig lijkende vaagheid nou precies bedoelde.
Toen ik in die tijd ontdekte dat zo’n serie puntjes de naam beletselteken heeft, leek me dat een perfect kloppende term. Ze beletten heldere communicatie en ontwijken eerlijkheid.
Je ziet die beletseltekens ook veel in polariserende berichten op social media.
Dat komt de regering natuurlijk wel heel goed uit…
Voor de meeste mensen is dát waarschijnlijk te veel moeite….
Die zweem van vage passieve agressie is de belangrijkste reden om geen beletseltekens meer te gebruiken.
Als je ergens kritiek op hebt mag je ook de moeite nemen om dat zo duidelijk mogelijk te verwoorden. Daar kan de ander iets mee en dan kun je samen in elk geval in de richting van een oplossing komen.
Maar er is nog een reden:
Het beletselteken wordt gelukkig niet altijd vanuit een negatieve intentie gebruikt. Soms zet een schrijver ze juist in met het idee dat dat de lezer er ruimte mee geeft om een deel van de betekenis zelf in te vullen.
Bijvoorbeeld in deze fictieve webteksten:
Sporten is gezond voor je lichaam. Je spieren worden sterker, je conditie neemt toe en je voelt je meer zelfverzekerd…
Veel ondernemers vinden het niet leuk om op de foto te komen…
Twee voorbeelden waarbij de fictieve schrijver een suggestie wil wekken van een emotionele laag of een breder kader. En waarbij de schrijver een soort gedeelde ervaring wil suggereren. “Wij begrijpen elkaar wel ongeveer, toch?”
Dat is vast goed bedoeld, maar je webteksten worden er juist onduidelijk van. Want wat wil je dan precies suggereren?
Laat je lezer voelen dat jullie elkaar écht begrijpen, door de juiste woorden te schrijven. Woorden die voor herkenning zorgen.
Je weet best wat je wilt zeggen, schrijf het op. Het kost even moeite om de juiste woorden te vinden, maar je doet je lezer en jezelf er een plezier mee.
Laat je lezer niet raden naar wat je bedoelt, maar wees dapper en eerlijk.
Passief agressieve puntjes. Haha, leuke blog, Sandra.
Ja, lach er maar om jij! ;~)
Oeps, Ik voelde me direct aangesproken want die passief agressieve beletsels gebruik ik vaak. Niet in serieuze teksten, maar wel in mijn korte berichtjes. Om de daaropvolgende scene niet te hoeven schrijven, of de gevolgen, want die spreken voor zich. Nee dus, of niet altijd. Ik ga er op letten.
Goed zo. Want het spreekt inderdaad niet altijd voor zich. En je weet niet hoe mensen die puntjes opvatten.
Als je schrijft: “We moeten dat rapport morgen echt af hebben.” is het helder. Het moet morgen echt af. En misschien zet je er nog bij waarom.
Als je schrijft: “We moeten dat rapport morgen echt af hebben….” komt er allerlei ingewikkelde lading omheen. Die een lezer waarschijnlijk groter, kleiner of anders leest dan jij ‘m bedoelt. Zorgt alleen maar voor ruis.
Ongelooflijk wat die ogenschijnlijk onschuldige puntjes kunnen doen. Zelfs met een positieve intentie laat het je toch raden naar de rest. Opschrijven wat je bedoelt, open en eerlijk, is denk ik de beste manier van communiceren.
Open, eerlijk én (jij schreef het net al in je post op LinkedIn) “met aandacht”. Het kost wat meer moeite, maar dat betaalt zich uit denk ik. Op meerdere vlakken.
Dat denk ik ook. Stilstaan bij het effect van je woorden. Dat betekent voor een presentatie, dat je nadenkt over je woordkeuze. Net als bij een geschreven tekst. Meer moeite. Minder risico dat het verkeerd wordt opgevat. Dan ben je verder van huis.
Wat een prachtige term: beletselteken. Vanaf nu denk ik wel drie keer na voordat ik ze gebruik.
Mooi hè? En als taalliefhebber altijd zo fijn om een nieuwe term te leren :~)
Hopsa! Een les die juf Sandra mij al snel in de oren liet knopen en ik nooit vergeten ben. Ik heb het inmiddels afgeleerd. Ik wijs anderen er ook op soms. Zonder rode pen zoals jij. 😉 Je laat mensen (mij) niet wegkomen met vage teksten. Daar is deze les onderdeel van. Fijn!
Fijn hoor, hoe jij sommige lessen nooit vergeet. :~)
Deze puntjes en volgens mij ook het gevaar van te veel uitroeptekens die als cacao op de cappuccino proberen te verdoezelen dat het slechte kwaliteit koffie is 😉
Dank, Hanneke!
Vaak gebruik ik ze als volgt: ..! wanneer ik op social media een favoriet muziekstuk plaats, een foto, gedicht of wat dan ook, wat ik belangrijk vind of wat me opvalt in het nieuws. Iets waarbij ik niet mijn mening wil geven, maar wat ik voor zichzelf wil laten spreken.
Inderdaad goed om dat nog kritischer te doen!
Mooi dat je er beter naar gaat kijken Derk. Want een “….!” zou voor mij zoveel kunnen betekenen. Van “Kijk, wat prachtig!” tot “Kijk nou, wat belachelijk!”
Los van het beletselteken vind ik het altijd wel prettig als iemand toelicht waarom ie iets deelt. Juist door daar iets bij te schrijven, geef je wat je deelt ook iets van jou mee. Die moeite waardeer ik altijd.
Dank voor je reactie!