Er zijn schrijvers die er super stellig over zijn: een writers block bestaat niet.
Auteur Elmore Leonard is zo’n soort schrijver met zijn uitspraak: “I don’t believe in writer’s block or waiting for inspiration. If you’re a writer, you sit down and write.”
Als het niet lukt, moet je gewoon meer je best doen. Schrijven is een ambacht en dat gaat niet vanzelf.
En iedereen die dingen maakt, weet dat het idee van een goddelijke muze die je op je schouder allerlei ingevingen influistert inderdaad vooral een fabeltje is (helaas).
Maar toch; schrijven is niet alléén een kwestie van hard werken en je ertoe zetten. Of je dat nu als literair schrijver of als ondernemer voor je marketing doet – bij tijd en wijle kan elk schrijfhoofd behoorlijk geblokkeerd voelen.
4 tips om het weer te laten stromen:
1. Schrijf eens met de deur dicht
Ik leerde het ooit van een van mijn schrijfdocenten Tanny Dobbelaar en ook Stephen King zegt het in zijn boek “Over leven en schrijven”. Je kunt schrijven met de deur open en je kunt schrijven met de deur dicht.
Als je met de deur open schrijft, houd je veel rekening met je lezerspubliek. En zeker als je webteksten, blogs of andere marketingstukken schrijft, is dat heel belangrijk. Je schrijft voor je lezer dus je leeft je in die lezer in. Wat wil zij weten, wat vind ze lastig en hoe neem je als schrijver je lezer bij de hand?
Tegelijk kan al dat inleven soms verlammen. Dan wil je het daardoor bijvoorbeeld té goed doen voor je lezer, of dan ben je bang dat je lezer iets niet origineel, interessant of behulpzaam genoeg vindt.
Dan kan het goed zijn om eens een tijdje met de deur dicht te schrijven. Laat die lezer even lekker in haar sop gaar koken en schrijf zoals het jou goed dunkt (die deuren kunnen bij het herschrijven altijd weer open).
Een goede oefening om met de deuren dicht te schrijven zijn de beroemde Morning Pages of het zogenaamde free writing, bekend geworden door het boek The Artist’s Way van Julia Cameron.
Het idee is dat je elke dag (bij voorkeur in de ochtend) met de hand schrijft wat er in je opkomt. Zonder doel, geen mooie zinnen, gewoon alles wat er in je opkomt.
Dat doe je bijvoorbeeld met een wekker op 3 minuten of je schrijft 3 pagina’s. Wat ik zelf prettig vind werken is om het in m’n uitwisbare Bambook te doen. Dat maakt extra duidelijk dat het pretentieloos is en dat helpt.
Probeer het maar eens een tijdje en merk wat het met de ruimte in je hoofd doet.
2. Lees (zonder vastgrijpen of haasten)
Elke schrijver (en opnieuw: of dat nou een literaire schrijver is of een ondernemer die waardevolle marketingteksten wilt schrijven) heeft voeding nodig. Voeding voor de geest.
Dat kan een tentoonstelling in een museum zijn, een film of een theatervoorstelling. Je kunt je voeden met van alles. Maar vergeet vooral niet te lezen.
Laaf jezelf met de woorden, de stijl, de zinnen en de verhalen van anderen.
En hoe nuttig het ook is om die teksten te analyseren om daarvan te leren (in het jaartraject voor ondernemers met idealen doen we dat regelmatig); lees daarnaast vooral ook zonder vast te grijpen.
Lees zoals je als kind las. Zonder het idee om er een LinkedIn-post over te schrijven, zonder nuttige aantekeningen te maken. Duik gewoon onder in de wereld van een boek. Je zult merken dat het je geest, je blik, je alles verruimt.
Zo lees ik op het moment De meester en Margarita, een satirisch en magisch-realistisch verhaal vol duivels, zwarte katten en tot waanzin gedreven mensen. Een boek waar naast politieke gelaagdheid, het vertel- en schrijfplezier van de bladzijden spat.
En ik lees tegelijk prozagedichten van Tjitske Jansen en de bundel Zelf doen van Niña Weijers.
En zoals ik ik van mezelf jaren geleden toen ik ooit van een burn-out herstelde niet van een bankje mocht opstaan, voordat de rusteloosheid uit m’n lijf was, zo probeer ik nu traag te lezen.
Niet als een to do-lijstje dat zo snel mogelijk afgevinkt moet worden, maar op dezelfde onderdompelende manier als toen ik een kind was en al lezend naar school wandelde of regelmatig de afdruk van een wc-bril in mijn billen had omdat ik tijd en lichaam vergat tijdens het lezen op de meest ongestoorde plek van ons huis.
3. Geniet van het proces
Je kunt niet creëren als je direct wilt presteren.
Prestatiedrang, de gerichtheid op het eindresultaat en de wens tot perfectie: het verlamt je creativiteit.
Aandacht voor wat je doet is van belang, perfectie niet.
4. Zoek een muse (je hoeft het niet alleen te doen)
Schrijven werkt het beste ongestoord. Met je telefoon ver weg in een lade onder een stapel handdoeken, met de deur op slot en de gordijnen dicht.
Maar dat betekent niet dat je álle onderdelen van het schrijfproces alleen hoeft te doen.
Het kan heel leerzaam en bemoedigend zijn om een aantal ideeën voor blog-onderwerpen met anderen te delen en te horen van welke zij het meest enthousiast worden. En het kan vruchtbaar zijn om anderen af en toe (als de deur open is) om feedback te vragen op iets wat je geschreven hebt en te horen of ze je bijvoorbeeld kunnen volgen, wat ze de meest sterke zinnen vinden en waarom of bij welk gedeelte ze afdwaalden.
Zo heb ik zelf al zes jaar veel input, meedenken, reacties en gedachten gekregen via mijn medestudenten aan de Schrijversvakschool. En zo zijn de eigenzinnige ondernemers aan m’n eigen online IMA-school ook blij met elkaar en het feit dat ze niet alles alleen hoeven te doen.
Zoek een muse. Niet die niet-bestaande vorm van een goddelijk wezen dat alles in je oor fluistert. Maar wel in de vorm van een bemoedigend solo-maatje of een wisselende inspirerende groep.
Je hoeft het niet alleen te doen.
P.S. Heb jij ervaringen met een (kleine of grote) writers block en heb je tips? Laat het hieronder in een opmerking weten, ik lees je graag!
De deur dicht trekken, die kende ik nog niet. Die tweede tip zou ik moeten omdraaien: méér analyseren om ervan te leren. Maar nu ik jouw blog lees, moet ik het misschien maar zo laten ;-).
Het is net wat op welk moment nuttig is voor jou als schrijver en in je schrijfproces.
Dingen analyseren is ook heerlijk. Waarom vind je iets mooi of niet mooi? Waar zit ‘m dat heel precies in? In het ritme, in de opbouw, in de metaforen, in de originele woorden of iets anders? Dat onderzoeken is superleuk en leerzaam.
Maar het is ook goed om die knop uit te kunnen zetten en een tekst of verhaal over je heen te laten komen. Sommige mensen kunnen dat bijna niet meer, dus koester de vaardigheid in elk geval maar Aukje! :~)
Lang geleden heb ik een aantal jaren de morning pages geschreven. Ik was het een beetje vergeten. Af en toe heb ik geen inspiratie en is het een goed idee om dat weer eens op te pakken. En dat is ook nodig voor mijn cartooning dat een een beetje stil ligt. Elke dag even doedelen helpt. Dan voor tips!
Wat goed Pauline, een aantal jaren bijna elke dag? Zo lang heb ik het nog niet volgehouden – alleen een paar weken achter elkaar. Ik ben wel benieuwd wat het zou doen als ik het langer doe, maar ben tot nu toe te ongedurig in wat ik verder nog graag wil in de ochtend.
Doedelen is inderdaad vast ook een vorm van free writen, maar dan voor je tekenen. Leuk! (ik doedelde trouwens gisteren bij het voorbereiden van dit blog, dat doe ik anders nooit, maar elke tip kreeg een tekeningetje).
‘Schrijven met de deuren dicht.’ Wat een goede tip. Als ik teveel aan mijn lezer denk, blokkeer ik inderdaad. Vandaag hou ik mijn ramen en deuren gesloten!