Sinds ik ondernemer ben neem ik voordat we als gezin op vakantie gaan, zelf alvast een week vrij. 

Een week om al wat terug te schakelen en niet zo “hop” van de ene modus in de andere te springen.   

Ik fiets met omwegen van de ene kant van de stad naar de andere, kom op plekken die ik nog niet ken en voel me alsof ik op fietsvakantie ben. Ik ga in m’n eentje op een fijn terrasje zitten en lees nog meer dan anders. Niet gehaast, maar traag – lezen moet geen afvinktaakje zijn.

Voor wie ook van lezen houdt een lijstje met boekentips voor de vakantie (en voeg vooral je eigen tips toe – ik lees ze graag):

De 3 boeken die ik als laatste uitlas

“Opeens trilde de veer en in het water eromheen verscheen een kring. En nog een, en nog een, alsof het signalen waren uit onmetelijke waterdiepten.”

Hoe ik de vissen ontmoette is een boek over vissen, een activiteit die ik lastig vind vanwege het dierenleed en die ik tegelijk fascinerend vind. Mensen die uren langs de waterkant staan, turend naar hun dobber, prutsend aan hun lijnen en vol liefde kijkend naar een gevangen vis.

Voor de schrijver Ota Pavel is vissen een mythische bezigheid en een daad van ultieme vrijheid. Het boek speelt zich deels tijdens de Tweede Wereldoorlog en Pavel is deels Joods.

Dit boek staat vol met beschrijvingen van de natuur, van water, van rivieren en poelen. Pavel gebruikt het vissen in oorlogstijd tegelijk, zoals Sebastiaan Kort in het NRC zo treffend zegt: “…als een morele spiegel, als een speelse manier om te laten zien hoe onvoorspelbaar goed of slecht de mensen kunnen zijn als het water ze aan de lippen staat.”

Hier komen wij vandaan van Leonieke Baerwaldt gaat ook over vissen. Maar dan over vissen in een aquarium en mensen die half vis lijken te zijn. Een boek over mensen en diermensen met moderne thema’s als drugsverslaving, fabriekswerk, buiten de maatschappij staan en mishandeling. Maar met een sprookjesachtige blik en daardoor niet alleen tragisch maar ook verfrissend.

“Mijn vingertoppen bleven even rusten bij de littekens achter je oren. ‘Vertel me het verhaal van de kieuwen nog eens?’”

(als je Leonieke Baerwaldt eerst wilt horen, in dit filmpje leest ze een kort verhaal voor – ook erg mooi)

Het derde boek dat ik de afgelopen weken uitlas gaat niet over vissen maar over de maan. Wat is ruimte waard, van Marjolijn van Heemstra, een schrijfster van wie ik al eerder mooie dingen las.

Een schokkend boek omdat het laat zien hoe het nieuwe goud lokt in de ruimte en hoe ons oude koloniale denken en handelen gewoon doorgaat in de ruimte. Miljardairs lanceren de ene raket na de andere, er zijn plannen voor mijnbouw op asteroïden en voor een tankstation op de maan voor wie op doorreis is naar Mars. Maar ten koste van wat?

Tijdens het lezen dacht ik aan hoe ik als zestienjarige met mijn beste vriendin midden in de nacht vanuit de stad terug naar huis fietsten over het Groninger Hoogeland. Hoe we niet bang waren, hoogstens voor loslopende boerderijhonden. En hoe we zelfs daar niet bang voor waren als het volle maan was. Twee pratende en fietsende silhouetten slingerend tussen donkere, verstilde weilanden en akkers.

Nog steeds geeft de maan me troost en een gevoel van verbinding. Het is, zoals Marjolijn van Heemstra schrijft, het weinige dat íedereen op de aarde ziet.

“Want de maan bepaalt wanneer palingen migreren, welke nachten de oehoe zijn veren oppoetst om in haar koude licht soortgenoten te verleiden. Ze beïnvloedt de routes van mestkevers en de ontwikkeling van wortelstelsels, die het snelst groeien tijden een dalende maan.”

De 4 boeken waar ik nu in lees

Zoals ik niet de hele dag door trek heb in brood met pindakaas, zo lees ik ook nooit maar één boek. Verschillende stemmingen en momenten vragen om een ander boek. Ook nu lees ik afwisselend en door elkaar.

Joke van Leeuwen is al eeuwen een van mijn favoriete schrijfsters. Haar poëzie, haar kinderboeken, haar tekeningen haar romans – ik heb van alles van haar gelezen en bewonder hoe ze licht kan schrijven over zware onderwerpen. 

Ik ben nu net begonnen in Dát bedoel ik zei de zalm, en zal het kleine boekje morgen wel uit hebben al lees ik het graag traag om er langer mee te doen. Het is een boekje met doorgeefverhalen van ontmoetingen. De wind ontmoet een pluisje, een pluisje ontmoet een beker, een beker ontmoet een zalm. Ze praten over groot of klein zijn, over je belangrijk voelen of niet en over andere dingen die allemaal te maken hebben met waarde en waardering. Een klein filosofisch boekje dat officieel voor kinderen is, maar ja. 

“Op een dag trok de westenwind een pluisje van een dure trui en speelde ermee. Het pluisje was van wol die niet kriebelde, mooie wol van geduldige schapen, geduldige schapen uit een groot land, een groot land in een ver werelddeel, een ver werelddeel op de blauwe aardbol, de blauwe aardbol in het gigantische melkwegstelsel, het gigantische melkwegstelsel in het oneindige heelal. Zo’n pluisje dus.”

Het tweede boek dat ik op dit moment lees is een non-fictie boek. In die categorie lees ik naar verhouding minder, maar Het koopinfuus van Chantal Schinkels is een hele waardevolle uitzondering. 

Het is een zorgvuldig geschreven boek over online misleiding in de e-commerce. Op de achterflap staat bijvoorbeeld al dat 97% van de meest gebruikte webshops een vorm van misleiding bevat. 

Chantal Schinkels onderzoekt in Het koopinfuus welke ethische grenzen er over gegaan worden, laat met concrete voorbeelden zien hoe dat gebeurt en geeft in het boek een aanzet tot een nieuwe, ethische werkwijze voor de e-commerce sector. Ik heb het nog niet uit, maar vind het nu al een  belangrijk boek voor consumenten en voor ondernemers. 

“De e-commercesector heeft mij enorm veel gebracht en ik hoop dat ik nog heel veel jaren aan die twaalf jaar vast kan knopen. Maar niet meer op deze manier. Niet door consumenten aan een onzichtbaar koopinfuus te hangen, terwijl we weten dat dat leidt tot overconsumptie, financiële problemen en verslavingen. Niet door optimaliseren tot een kunst te verheffen en data te sprokkelen als een verstokte postzegelverzamelaar.”

Als derde. Er zijn zoveel schrijvers die ik van naam ken en waar ik nog niets van gelezen heb terwijl ik dat zo graag wil. Manon Uphoff was tot een paar maanden geleden zo’n schrijver, totdat ik eindelijk Vallen is als vliegen las. Nu ben ik begonnen in Gemis. In een uitgave waar ik met extra plezier naar kijk omdat het omslag van deze versie is ontworpen door bevriende ontwerper Suseela Gorter (bekend van de duurzame Tiny Trees kerstbomen).

Gemis is een verhaal over en meisje dat haar leven opvat als een gevaarlijk experiment. Een boek vol tegenstellingen. Ik ben nog maar op een kwart ongeveer, dus misschien gaat het verhaal nog tegenvallen (wie weet, ook dat is niet erg op z’n tijd) maar de eerste twee regels vind ik al het citeren waard: 

“We waren nog met ons zessen. We hadden twaalf ogen, zes monden en zestig vingers om dingen naar ons toe te trekken of van ons af te stoten.” 

En dan tot slot, het laatste boek om hier vandaag over te schrijven. Zelf doen, van Niña Wijers. Een bundel met 87 korte onderzoekende essays over het leven. In frisse en scherpe verhalen zoekt Niña Wijers al lezend en schrijvend (hoe herkenbaar) een route door het leven. “Ze voedt een hond op, leert levenslessen van haar rij-instructeur, verlangt naar de eenvoud van een IKEA-handleiding, discussieert over het verschil tussen mensen met een dikke en een dunne huid, zoekt een woord voor de binnenkant van ellebogen en piekert over vals en oprecht sentiment.” 

Scherp, onderzoekend en met fijne vleugjes zelfspot.

En verder: 

En gelukkig zijn er nog zoveel meer boeken te lezen. Sommige mensen vinden stapels ongelezen boeken lastig – hebben het gevoel dat ze falen omdat ze die boeken nog niet uit hebben. Voor mij voelt het juist steeds meer als rijkdom.

En ik heb overal boeken liggen. In bed liggen er altijd zeker twee, aan de keukentafel ligt er minstens een en in de buurt van de bank. En als ik de deur uitga en weet dat ik waarschijnlijk ergens kan wachten, stop ik altijd een boek in m’n tas. Of een kleintje in m’n jaszak. Mini-werelden om in weg te duiken.

Ik zou nog veel meer boekentips kunnen geven. Bijvoorbeeld vier boeken die ik in mijn leven las en die heel sterk zijn blijven hangen. Of mijn favoriete schrijfboeken, stripboeken, marketingboeken, toneelteksten of kinderboeken. Wil je een tip in een van deze genres – laat het me weten in een berichtje hieronder. Ook als je zelf een goede leestip hebt!