Op de middelbare school had ik drie helden. Als eerste Momo, uit het gelijknamige boek van Michael Ende. Als tweede de Amerikaanse singer-songwriter Melanie. En als derde, en daar gaat het me nu om, Marinus van der Lubbe.

Marinus van der Lubbe was 24 jaar toen Hitler in 1933 rijkskanselier van Duitsland werd. Ik was 16 toen ik zijn biografie las.  

Er is veel onduidelijk over wat er precies gebeurd is in het leven van Marinus van der Lubbe en zelfs vorig jaar werd zijn lijk nog opgegraven in een poging vragen te beantwoorden. Maar het verhaal zoals het op mij als zestienjarige zoveel indruk maakte gaat als volgt:

Marinus van der Lubbe was arbeider en communist en vond het vreselijk dat Hitler rijkskanselier was geworden. Hij vond dat het fascisme gestopt moest worden en trok lopend en liftend naar Berlijn. Daar stak hij uit protest de Rijksdag in brand. Hij werd door de nazi’s opgepakt en onthoofd.

Historici weten niet zeker of hij echt de Rijksdag in brand heeft gestoken en of zijn bekentenis afgedwongen was of niet. En je zou kunnen zeggen dat van der Lubbe er juist voor zorgde dat de communisten er als gewelddadige terroristen uit kwamen te zien, wat Hitler alleen maar in de kaart speelde.

Al die onzekerheden maakten mij niet uit. Ik las als zestienjarige de biografie van Marinus van der Lubbe en was onder de indruk van het feit dat iemand, helemaal alleen en zonder geld, naar Berlijn ging om iets te doen.

De laatste tijd denk ik veel aan van der Lubbe, 

Ik vraag me af wat hij zou doen als hij zou horen over Gaza. Als hij zou horen dat er in 4,5 maand tijd meer dan 31.000 burgers gedood zijn, waaronder 13.000 kinderen. Als hij zou horen dat ruim 200.00 mensen nu al in hongersnood zijn en honger als oorlogsmiddel wordt ingezet waardoor een catastrofale hongersnood dreigt voor 1,1 miljoen Palestijnen. Dat talloze organisaties waaronder de VN en Artsen zonder Grenzen voortdurend de noodklok luiden, maar dat het geweld elke dag doorgaat.

“Ik heb veel oorlogen, hongersnoden en natuurrampen gezien. Wat deze situatie uitzonderlijk maakt, is het feit dat Gaza totaal belegerd is en de bevolking nergens naartoe kan. Bovendien vinden er aanvallen op medische voorzieningen plaats op een schaal die ik nog nooit eerder heb gezien.” 

Meini Nicolai, directeur van Artsen zonder Grenzen in Brussel

Voor het eerst in m’n leven durf ik het nieuws niet meer echt te lezen

Ik schaam me. Ik schaam me voor de Nederlandse overheid die niet handelt en alleen door een uitspraak van het gerechtshof in Den Haag stopt met het leveren van wapenonderdelen aan Israël. Ik schaam me dat we dit laten gebeuren. Als land, als mens.  

Ik schaam me en voel me machteloos. En nee, ik wil geen gebouw in brand steken, maar de Marinus van der Lubbe in mij rammelt me wel door elkaar dat ik meer zou moeten doen. En hij heeft gelijk.